به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در هفتهای که گذشت بسیج دانشجویی دانشکده فیزیک دانشگاه تهران مصادف با روز ملی فناوری هستهای مراسمی با عنوان «بررسی عملکرد ۸ ساله سازمان انرژی اتمی ایران و رویکردهای مورد انتظار» با حضور فریدون عباسی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و مجید خوانساری، مدیرعامل سابق سایت هستهای نطنز برگزار کرد.
در این برنامه مروری بر سرنوشت صنعت هستهای در سالهای تحت مدیریت دولت تدبیر و امید داشتند که در ادامه میخوانید.
فریدون عباسی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه تا قبل از سال ۸۸، هیچ مسئولی در حوزه انرژی هستهای برنامهریزی نکرده بود، گفت: البته وزارت نیرو در یک افق ۲۰ساله و برای بعد از سال ۱۳۹۰، پیشبینی کرد تا سال ۱۴۱۰ به حدود ۱۰هزار مگاوات برق هستهای نیاز داریم، درحالی که با توجه به بیبرنامهای موجود تا زمان مشخص شده حتی اگر به سههزار مگاوات برق هستهای برسیم، موفقیت محسوب میشود.
وی یکی از محدودیتهای ایجاد شده برای انرژی هستهای کشور توسط برجام را محدود کردن غنیسازی دانست و گفت: «ما اگر نیاز به تولید سوخت داشته باشیم، قطعا نیاز به اورانیوم غنیشده داریم، هرچند در گذشته پیشبینی لازم برای تامین سوخت نیروگاههای هستهای را کرده بودیم. بهطوری که کشور ما در معدن نامیبیا ۱۰درصد سهم دارد، اما انگلیسیها در پی آن بودند که ارزش سهام این معدن را کاهش دهند و ما را از آن بیرون کنند و باید ببینیم سازمان انرژی اتمی یا وزارت اقتصاد در رابطه با این معدن چه اقداماتی کردهاند. همچنین ایران از غنیسازی اورانیوم در فرانسه ۱۰درصد سهم داشته، اما بعد از پیروزی انقلاب نهتنها فرانسویها سهم ما را ندادند بلکه پول آن را هم به ما پرداخت نکردند.»
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در توضیح بیشتر این مساله گفت: «از اینرو ما برای اینکه مستقل باشیم در داخل غنیسازی را شروع و به دنبال پیدا کردن معادن داخلی و خارجی رفتیم و اقداماتی هم در این زمینه انجام شد، ولی برجام همه این فعالیتها را محدود کرد. باید توجه داشت در سال ۲۰۱۵ آمانو، مدیرکل وقت سازمان نامهای به شورای حکام مینویسد و اعلام میکند ایران در راستای رسیدن به سلاح فعالیت میکند اما در مرحله امکانسنجی و مطالعات علمی قرار دارد.»
عباسی در ادامه گفت: «ما برای مصرف داخلی برجام بیمارستان هستهای میسازیم و شتابدهنده بیمارستانی تهیه میکنیم، درحالیکه پیش از برجام هم برای دسترسی به این مواد محدودیت نداشتیم، اما ما پولهای خود را در خارج به اتریشیها میدهیم تا به ما شتابدهنده بدهند. در اصل برجام بهدنبال مجازات کردن ایران و کسب امتیازات بیشتر است؛ چراکه آنها مرتبا درباره مباحث موشکی و منطقهای ایران صحبت میکنند و اگر مناقشاتمان را با غربیها مانند یک کوه یخ در نظر بگیریم، میبینیم مباحث هستهای سر این قله قرار دارد که اگر آن را قطع کنیم، مباحث موشکی و منطقهای جایگزین آن میشود. برجام باعث میشود نیروی فکری و ژن هوشمند از ایران خارج شود؛ چراکه دیگر پروژههای بزرگی در کشور نداریم.»
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: «امروز همه اعلام میکنند چه زمانی از لحاظ سانتریفیوژ به دوران پیش از برجام برمیگردیم، اما سوال این است که وقتی راهبردی در حوزه هستهای نداریم، برای چه باید به عقب برگردیم؟ در وهله اول باید مشخص شود که قرار است در حوزه هستهای به کجا برویم و وقتی در اینباره تصمیم نهایی گرفته شود، دیگر احزاب سیاسی حق ندارند آن را به هم بزنند. نگاه کنید هند راهبرد مشخصی در این زمینه دارد و با تغییر دولتها در این کشور، برنامههای علمیشان دچار تلاطم نمیشود و این مساله در همه دنیا وجود دارد، تنها در ایران است که احزاب سیاسی برای انتخابات، یقه انرژی هستهای را میگیرند.»
برجام هیچ تفاوتی با جنگ هشت ساله نداشت!
عباسی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: «برجام هیچ تفاوتی با جنگ هشتساله نداشت؛ چراکه دفاع مقدس برای نابودی انقلاب اسلامی به کشور تحمیل شد و امروز چون علم مولفه قدرت برای کشور به شمار میرود، با برجام به دنبال توقف آن هستند. در اصل محدودیتها بیشتر برای حوزه فکری کشور بوده و تولید مواد استراتژیک کشور به تاخیر افتاد. ما قبل از برجام به تکنولوژی بومی رسیده بودیم اما برجام این تکنولوژی را از ما گرفت و الان میبینیم از دستاوردهایی رونمایی میشود که قبلا از آنها استفاده میکردیم.»
وی افزود: متاسفانه جریاناتی در داخل کشور توانمندیها را قربانی میکنند. حتی اعدادی که امروز مسئولان برای دستاوردهای هستهای اعلام میکنند، واقعی نیست. متاسفانه فردو را از چرخه غنیسازی خارج و به مرکز ایزوتوپهای پایدار تبدیل کردند، درحالیکه برای این کار اصلا نیازی به فعالیت در ۱۰۰ متر زیرزمین نیست، بلکه تنها میخواستند فردو را از چرخه تولید خارج کنند و این کار را هم کرده و عنوان میکنند که تغییر کاربری دادهایم. الان تحقیقاتی که باید در دانشگاههای تهران، شریف و... صورت بگیرد در فردو انجام میشود.»
عباسی با تاکید بر اینکه در سالهای گذشته مساله انرژی هستهای را امنیتی کرده و در دولت روحانی این مساله توسط وزارت خارجه دنبال شده است، گفت: نمایندگان مجلس امروز در این موضوع فعال بوده همانند موضوعاتی مانند برق و نفت به آن نگاه میکنند، البته ارتباطات و فعالیتها در این زمینه به سرعت دو حوزه دیگر انرژی دنبال نمیشود، اما خوشبختانه کار در این خصوص شروع شده است.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس یازدهم گفت: زمانی که فخریزاده به شهادت رسید، دانشمند هستهای بودن او را ممنوع کرده و گفتند او یک مدیر اجرایی وزارت دفاع بوده است، اما بعد از اینکه به وزیر دفاع گفتم او شهید هستهای بوده و کسی این مساله را کتمان نکند، وضعیت متفاوت شد. شهید فخریزاده به خارج از کشور نرفت اما توانست روشهای جدیدی را در صنعت هستهای ابداع کند، او ۱۲ سال پشتیبان آقازاده در صنعت هستهای بود و ۲۲ سال نیز معاون وزیر دفاع بود، اما در سال ۸۲ تا ۸۴ حسن روحانی تلاش زیادی برای نابودی این سیستم کرد ولی موفق نشد.»
رئیس سابق انرژی اتمی گفت: در دوران مسئولیت در این سازمان چند نیروی واکنش سریع داشتم که یکی از آنها تشکیلات شهید فخریزاده بود و تشکیلات این شهید بهسرعت برای رفع مشکل سوخت رآکتور تهران وارد عمل شد. شهید فخریزاده نیروهای بسیاری را در حوزه انرژی هستهای تربیت کرده است.
برخی از مسئولین مشکلات اقتصادی را ناشی از چرخش سانتریفیوژ میدانستند!
مجید خوانساری، رئیس سابق سایت هستهای نطنز در این نشست گفت: من مدیرعامل سایت نطنز بودم وقتی دولت عوض شد یک روز از سازمان عدهای به سایت آمدند و گفتند باید ۵ نفر از معاونان سایت را بیرون کنی! من گفتم شما یک دلیل بیاورید بنده سریعا معاونانم را عوض میکنم، حتی خطاب به معاون امنیت سازمان گفتم حداقل بگویید مشکلشان چیست؟ اشکال امنیتی دارند؟ مشکل تخصصی دارند؟ چرا به یکباره این ۵ نفر را اخراج کنم؟ معاون امنیت سازمان گفت هیچ مشکلی ندارند،کارشان خوب است مشکل امنیتی یا اخلاقی ندارند، فقط از بالا دستور رسیده بروند! من پیش خودم فکر کردم خب بالا دست من دکتر صالحی است و میدانستم که دکتر صالحی اهل اینجور تغییرات بدون دلیل نیست. بعد معاون سازمان اشاره کرد از بالای بالا یعنی یک مرحله بالاتر از آقای صالحی! خب یک مرحله بالاتر از دکتر صالحی چه کسی بود؟ بههرحال مرحوم هاشمی دستور داده بود به بالادستی ما که این تیم باید برود. بنده آنجا مقاومت کردم اما به سراغ خودم آمدند، یعنی عرصه را تنگ کردند و خب نمیشد در آن مقطع در سازمان بمانم، بعد هم حکم رئیس بعدی سایت را زدند و به یک تعبیر بنده را عزل کردند!
وی همچنین در ادامه تاکید کرد: باید گفت ابزارآلات را میشود برگرداند، ولی آیا عمر کسانی که ۸ سال وقت گذاشتند را میشود برگرداند؟ این سرمایهای که ازبین رفته را میشود برگرداند؟ یک زمان انرژی هستهای حق مسلم ما بود، حتی دانشجوها زمانی اطراف سایت نظنز زنجیره انسانی میساختند و همین شعار را میدادند، اما آقایان آمدند و شعار دادند که هم چرخ سانتریفیوژ بچرخه هم چرخه اقتصاد و کنایه آنها این بود که مشکلات اقتصادی ناشی از چرخش سانتریفیوژ است. یکبار رهبر انقلاب در جلسهای فرمودند بخشی از بحث انرژی هستهای بحث احساس عزت ملی است و این برجام دقیقا همان عزت ملی را هدف گرفت، دولتیها سعی کردند به مردم بقبولانند که صنعت هستهای تماما مضر است و به درد نمیخورد.